Pankreas ameliyatı, karın boşluğunun üst tarafında bulunan arka duvara yapışık bir organdır. Pankreas iç ve dış salgılarla ilgili olarak görev yapan bir organdır. Özellikle hazım için olmazsa olmaz organlardandır. Pankreas kanseri tedavilerinde başvurulan tedavi yöntemi ameliyattır. Pankreas ameliyatının gerçekleşmesi için kanserin erken evrede tespit edilmesi önemlidir. Her hasta için pankreas ameliyatı uygulamak doğru olmaz. Bazı hastalarda kanserli tümörün bir kısmı alınsa bile hastalığın tedavisinde ve hastanın yaşam süresinde pek faydalı olmayabilir. Pankreas ameliyatı oldukça zor gerçekleşen ameliyatlardan biridir. Ameliyatın ardından rehabilitasyon süreci başlar, oluşabilecek komplikasyonların şiddeti hastalar için ameliyatın ne denli zor olduğunu gösterir.

Palyatif ameliyatlar: Bazı görüntüleme teknikleri ile tümörlerin çok geniş bir alana yayıldığı fark edilir. Bu durumda hepsinin alınamayacağı için bu yöntem kullanılır. Ameliyatta amaç, hastalığın yol açtığı tıkayıcı belirtileri yok etmek ya da hafifletmek amacıyla kullanılır. Safra kanalı ve bağırsaklardaki tıkanıklıklara yönelik tercih edilen bir ameliyattır.

Küratif ameliyatlar: Hastada tespit edilen tümörün tümüyle alınacağı mümkünse, hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen ameliyattır. Küratif ameliyatlar pankreas kanseri hastalarının yalnızca %20'lik bir bölümünde uygulanır.

Bu ameliyat tekniği genellikle pankreasın baş tarafında oluşum gösteren tümörler için uygulanır. Pankreasın baş kısmındaki tümörler safra yoluna yakın olduğu için, sarılığa yol açarak hastalığın erken evresinde teşhis edilmesini sağlar. Tümörleri alabilmek için üç farklı teknik kullanılır.

Whipple yöntemi (Pankreatoduodenektomi): Pankreas kanseri ameliyatlarında en fazla tercihe dilen ameliyatlardan biridir. Bu ameliyat ile pankreasın baş kısmı, bazen gövde kısmı, çevresinde bulunan lenf bezler, ince bağırsak ve midenin bir bölümü, safra kanalının bir kısmı ve safra kesesi tamamen alınır. Safra kanalı ameliyatta ince bağırsağa birleştirilir. Bu ameliyat bazen ölümle sonuçlanabilecek kadar risklidir. Ameliyatı gerçekleştirecek doktorun tecrübeli ve hastanın ameliyat hakkında tamamen bilgi sahibi olması gerekir. Ameliyattan sonra, midenin kendini boşaltamaması, ameliyat yerinde kanama, sızıntı, enfeksiyon olması olası komplikasyonlar arasındadır. Pankreas kanserinde en iyi tedavi seçeneği ameliyat olsa da her ameliyat sonrası tam iyileşme sağlanamaz. Tanı aşamasında gelişen tümörlerin sadece %20'lik kısmının pankreasın içi ile sınırlı olduğu tespit edilir. Bu %20'lik kısmında tamamen alınacağı ameliyat anında belli olur. Ameliyat başarılı olsa da kanserli hücreler farklı alanlara yayılmış olabilir. Bu yayılım nedeniyle kanserli hücreler tekrar büyüyerek hasta hayatını kaybedebilir.

Distal pankreatektomi: bu ameliyat yöntemi ile pankreasın kuyruk kısmı veya kuyrukla birlikte gövdenin bir kısmı ve dalağın alınması gerekebilir. Bu ameliyat tekniği genellikle kuyruk ve gövde kısmında gelişen tümörler için gerçekleştirilir. Eğer dalak alınacaksa ameliyattan evvel hastaya birtakım aşıların yapılması gerekir.

Total pankreatektomi: Pankreasın gövdesinde ve baş kısmında gelişen tümörler için uygulanan bir ameliyat türüdür. Ameliyat ile pankreasın tümü ve dalak çıkarılır. Kişi pankreas olmadan da yaşamını sürebilir. Fakat hayatta olduğu sürece insülin takviyesi almak zorunda kalır.

Kanser bütünüyle alınamayacak şekilde vücuda yayılmışsa, hastada şikâyetleri azaltmak ve yaşam kalitesini arttırmak için uygulanan ameliyat tekniğidir. Hastanın tam anlamıyla iyileşemediği anlaşılırsa bu ameliyata başvurulur. Bu ameliyat sayesinde hastanın yaşam kalitesi biraz da olsa arttırılır.

Pankreas ameliyatından sonra hasta ortalama 4-5 gün içinde taburcu edilir. Whipple yöntemi kullanılarak ameliyat gerçekleşmişse hastanın hastanede kalış süresi 1 haftayı bulabilir. Bu hasta grupları taburcudan sonra da rutin bir şekilde takip edilmelidir.