Rahim ameliyatı, genellikle laparoskopik yöntem kullanılarak gerçekleştirilir. Tıp camiasında rahim ameliyatı laparoskopik histeroktomi olarak adlandırılır. Genelde rahmin alınması için gerçekleştirilir. Rahim kanseri, miyom, yapışıklık, kontrol altına alınamayan rahim kanamaları, rahim sarkması gibi durumlarda rahim ameliyatına ihtiyaç duyulur.
Rahim ameliyatı nasıl yapılır?
Rahim ameliyatı karın bölgesinden açılan bir kesi ya da hiç kesi açılmadan vajen bölgesinden gerçekleştirilebilir. Ancak ameliyatların büyük kısmı karın bölgesinden kesi açılarak yapılır. Bu yöntem ile hasta ameliyat sonrasında hastanede daha fazla tutulur ve daha fazla ağrıya maruz kalabilir. Zor vakalarda bu yöntem tercih edilir. Rahim kanseri, oldukça büyük bir tümör varsa hastanın karnından kesi açılarak ameliyatın gerçekleştirilmesi gerekir. Bu yöntemle karın içindeki organlar daha rahat görülür. Vajen içinden uygulanan histerektomi yöntemi ise özellikle rahim sarkmalarında uygulanır.
Histerektomi yöntemi 3 farklı türde gerçekleştirilir
Total histerektomi: bu yöntem rahmin tamamen çıkarılmasıdır. Rahim kanalı ve rahim ağzı eş zamanlı alınır.
Radikal histerektomi: Bazı kanser türlerinde tercih edilen bir ameliyat seçeneğidir. Serviks, uterus, vajinanın üst kısmı ve lenf bezleri ameliyat ile alınır.
Subtotal histerektomi: bu yöntem ile yalnızca rahmin gövde bölümü alınır.
Rahim kanalı yani servikse dokunulmaz. Daha önceki yıllarda çok tercih edilen bir yöntem olmasına rağmen günümüzde pek tercih edilmemektedir.
Rahim ameliyatında alt karından yatay olarak ya da kasık tüylerinin hemen üst kısmından kesi açılır. Ameliyat genel anestezi ile gerçekleştirilir ve ortalama 1-2 saat kadar sürer. Ameliyat anında rahmi tutan bağlar ve rahmin beslenmesini sağlayan damarlar teker teker bulunur. Cerrah özel aletlerle bağları ve damarları keser. Aletler alınmadan önce bölge özel dikişlerle tekrar birleştirilir. Rahme yakın olan idrar torbası, idrar kanalları ve bağırsakların ameliyat anında zarar görmemesine özen gösterilir.
Rahim ameliyatı hangi durumlarda yapılır?
Rahim miyomları: Rahim ameliyatı rahim miyomları için sıkça tercih edilir. Endikasyonlar hastanın yaşıyla alakalı olarak farklılık gösterebilir. Rahim miyomları kadınların çoğunda sıkça karşılaşılan bir problemdir. Bu sorun için rahim ameliyatı anormal bir kanama varlığında, pelvik ağrı ya da bası gibi şikâyetlerin varlığında tercih edilir.
Doğum komplikasyonları: Rahim ameliyatı doğumla alakalı gelişen komplikasyonlarda uygulanabilir. Doğumdan sonra kanamanın kontrol edilememesi, onarılamayan rahim yırtıkları, plasentanın ayrılmaması gibi durumlarda tercih edilir.
Kasık ağrısı, rahim sarkması: Rahim ile alakalı gelişen kasık ağrıları, rahim sarkması ve kanser belirtileri saptanmışsa rahim ameliyatı gerçekleştirilebilir.
Şiddetli adet ağrıları: Adet döneminde hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ağrılar ilaç tedavisine rağmen kontrol altına alınamıyorsa ve kadının gebelik planı yoksa rahim ameliyatı gerçekleştirilir.
Düzensiz kanamalar: Hastada hormonal sebeplere bağlı olarak düzensiz kanama şikâyeti varsa ve ilaç tedavisi başarılı olamamışsa rahim ameliyatı söz konusu olur.
Rahim ameliyatı sonrası
Rahim ameliyatının gerçekleştiği gün hasta şiddetli ağrı yaşayabilir. Bu ağrıyı kontrol altına almak için hastaya yoğun şekilde ağrı kesici uygulanır. Hastanın idrara çıkması ilk gün oldukça zor olabilir. Bu nedenle ilk 24 saat hastaya idrar sondası takılır. İlk gün hasta ağızdan beslenmez. Bağırsakları aktifleştikten sonra hasta yavaş yavaş sıvı gıdalar ile beslenmeye başlar. Ameliyattan 8 saat sonra hasta ayağa kaldırılır. İkinci gün ameliyat ağrıları ilk güne nazaran azalır. Fakat aşırı gaz problemi nedeniyle karın ağrısı yaşanabilir. Bu tür ağrılara maruz kalmamak için hastane diyetine sadık kalınması gerekir. Hastanın ameliyat yeri su geçirmez bir sargıyla kapatılarak banyo yapması mümkündür. Üçüncü güne ulaşıldığında hala gaz sancısı yaşanıyor olabilir. Ancak hasta diğer iki güne nazaran artık daha rahattır, taburcu edilebilir.
