Tümör ameliyatı, vücudun farklı alanlarında gelişen, kanser teşhisi konulan ve iyileştirilmeye yönelik tümörün alınması ya da onarılmasını kapsayan bir ameliyat türüdür. Tümör ameliyatları kanser hastalarında temel tedavidir. Tümör, genelde vücut dokusunda oluşan, ilgili alanda şişliğe neden olan, iyi ya da kötü huylu dokulara verilen addır.
Tümörler vücutta amaçsız bir şekilde çoğalabilirler, vücutta tüm doku ve organlarda gelişebilirler. İyi huylu tümörlerde kanser riski yoktur. Kötü huylu tümörler ise kanser olarak adlandırılır. Kötü huylu tümörler vücutta ilerledikçe farklı doku ve organlara yayılım gösterebilir. Bu durum tıpta metastaz olarak adlandırılır. İyi huylu tümörlerde yayılma yoktur. Oluştuğu doku dışına çıkmazlar. Tümör vücudun her alanında oluşabilir: Tümör tedavisinde klinik bulgular ve hastanın yaşı oldukça önemlidir. Tümörün incelenmesi sonucu kötü huylu olduğu ya da başka alanları etkileyebileceği tespit edilmişse ameliyata ihtiyaç duyulabilir. İyi huylu tümörlerde de çok büyüme fark edildiğinde yine tümör ameliyatla alınabilir. Tümör ameliyatları farklı nedenlerden dolayı yapılabilir.
Tümör ameliyatlarının yapılma neden olur?
Kanserin önlenmesi: Kanserli tümörün vücutta farklı doku ya da alanlara yayılma ihtimali saptanmışsa, tümörün ameliyat ile alınması gerekebilir. Örneğin hastada genetik polip rahatsızlığı varsa bu rahatsızlığın gelecekte kolon kanserine dönüşme riski çok yüksektir. Bu gibi olasılıklardan korunmak için doktor tümörün ameliyat ile alınmasını uygun görebilir.
Tanı: Vücutta herhangi bir alanda oluşan tümörün kanserli mi yoksa kansersiz mi olduğunu anlamak için tümörün alınması gerekebilir.
Yan etkiler ya da belirti rehabilitasyonu: Bazen tümör ameliyatları yaşam kalitesini arttırmak amacıyla yapılabilir. Örneğin tümör sinir ya da kemiğe baskı uygulayarak kişide ciddi anlamda şikâyete yol açabilir. Bu gibi durumlarda kişinin yaşam kalitesini arttırmak amacıyla meydana gelen tümör ameliyatla alınır.
Tümör ameliyatları nasıl yapılır?
Kriyocerrahi: bu ameliyat tekniği kanser hücrelerine ya da kansere dönüşecek hücreler için uygulanır. Hücreleri dondurmak ya da tamamen ortadan kaldırmak amacıyla likit nitrojen püskürtücü ya da soğuk sonda türü bir madde kullanılır.
Elektro cerrahi: Cerrah yüksek frekansta bir elektrik akımıyla deri ya da ağızda oluşan tümörü etkisiz hale getirebilir.
Lazer cerrahi: Kanserli tümörleri ufaltmak ya da buharlaştırmak amacıyla uygulanan bir cerrahidir. Yüksek şiddette ışınlar kullanılan lazer cerrahi birçok tümör tedavisinde kullanılmaktadır.
Mohs cerrahisi: Deri ya da göz kenarı gibi hassas bölgelerde gelişen kanserli tümörü almak ya da nereye kadar ilerlediğini saptamak için kullanılan bir cerrahi türüdür. Mohs cerrahisi ile kanserli tümör katmanlar şeklinde çıkarılır. Çıkarılan tümör cerrah tarafından mikroskop altına incelenir. İşlem anormal dokuların hepsi alınana kadar devam eder.
Laparoskopik cerrahi: Cerrah ufak kesiler açarak bölgeyi bir monitörden inceler. İlgili alanda ufak delikler açılır ve bu deliklerden bölgeye ufak bir kamera gönderilir. Tüm işlem bu deliklerden gerçekleşir. Laparoskopi cerrahisi hasta ve doktor açısından oldukça konforludur. İyileşme süreci diğer ameliyat tekniklerine göre daha kısadır. Teknik tanı ve tedavi amaçlı aynı anda kullanılabilir.
Robotik cerrahi: Cerrah tıpkı laparoskopi cerrahisinde olduğu gibi ilgili alanı bir monitör yardımıyla izleyerek konforlu bir şekilde oluşan tümörü çıkarabilir.
