Yumurtalık ameliyatı, daha çok yumurtalıklarda gelişen kistler nedeniyle uygulanan bir ameliyat türüdür. Yumurtalıklarda gelişen kistler her zaman ameliyat gerektirmese de bazı durumlarda mutlaka ameliyat edilmesi gerekir. Yumurtalıklarda gelişen kistleri çıkarmak için kistektomi olarak adlandırılan ameliyat uygulanır. Ameliyat kapalı yani laparoskopik ya da açık ameliyat tercih edilerek yapılabilir.
Ameliyat türü yumurtalıklardaki soruna ya da hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak tercih edilir. Yumurtalıklarda gelişen kistlerde kistektomi her zaman uygulanmaz. Yani kistle beraber yumurtalık ve rahim de alınabilir. Örneğin yumurtalıklarda gelişen kistte kanser riski varsa kistle beraber yumurtalık ve rahimde çıkarılır. İyi huylu kistlerde de her zaman yalnızca kistin çıkarılması mümkün olmayabilir. Bu durumda yine kistle beraber yumurtalık ve rahim alınabilir. Kistin etrafında yapışıklık oluşmuşsa ve yumurtalıklarda sağlam doku gözlenmemişse yumurtalığın da alınması gerekebilir.
Kistektomi ameliyatı ortalama olarak 1 saat içinde tamamlanır. Eğer ameliyat laparoskopi tercih edilerek yapılmışsa hastanın hastanede yatış süresi daha kısa olur. Hasta bir gün hastanede tutularak ertesi gün taburcu edilir. Açık ameliyat tercih edilerek gerçekleşen yumurtalık ameliyatlarında hasta en az 3 gün boyunca hastanede bekletilir.
Yumurtalık ameliyatında laparoskopik cerrahi
Yumurtalık ameliyatlarında tercih edilen laparoskopi tekniğinde hastanın göbek deliği altından ve kasık bölgesine yakın bir yerden 1 santim boyutunda delikler açılır.
Açılan deliklerden yumurtalıklardaki kistler çıkarılır. Kesi çok ufak olduğu için hastanın ameliyat sonrası rahat geçer. Hasta fazla ağrıya maruz kalmaz. Ameliyat her iki yöntemde de genel anestezi kullanılarak yapılır. Ortalama olarak her iki ameliyatta ekstra bir sorun yoksa bir saat kadar sürer. Hastanın genel sağlık durumu, yaşı, kilosu ameliyat sürecini etkileyebilir. Toparlanma süresi daha kısadır. Bu nedenle uygun hastalarda genellikle laparoskopi yöntemi tercih edilir. Günümüzde açık ameliyata nazaran laparoskopi daha fazla kullanılmaktadır. Yumurtalıklarda gelişen kist çok büyükse, hasta gebeyse, aşırı kiloluysa, karın içinde kanama varsa bu gibi durumlarda laparoskopi yöntemi tercih edilmez. Bu tür hastalarda ameliyat açık ameliyatla yapılır.
Yumurtalık ameliyatlarından sonra hasta kendini rahat hissettiğinde ve ağrılarının tamamen geçtiğinde doktor tarafından bir kısıtlama getirilmemişse cinsel birliktelikte bulunabilir. Açık ameliyatlarda cinsel birliktelik yasağı bir aydır. Bir ay sonunda doktor herhangi bir sorun görmezse yasağı kaldırabilir. Ameliyattan sonra kadın 20-30 gün sonra adet görmeye başlayabilir. Fakat ameliyattan önceki adet günü önemlidir. Ameliyat öncesi adetten yaklaşık bir ay sonra herhangi bir sorun yoksa adet görülebilir.
Hangi durumlarda yumurtalığın tamamen alınması gerekir?
Ameliyat türü ne olursa olsun bazı durumlarda yalnızca yumurtalıklarda oluşan kistin alınması mümkün olmayabilir. Bu gibi vakalarda kistle beraber yumurtalığında tamamen alınması gerekir. Bu vakalara örnek verilecek olursa;
- Kötü huylu tümör
- Nekroze adneksiyel torsiyon
- İleri yaşlarda ya da menopoz sonrasında kistin nüksetme olasılığı olanlarda
- Endometriozis varlığında yumurtalığında alınması gerekebilir.
Yumurtalık ameliyatlarında yumurtalıklar tamamen çıkarılmışsa kistin tekrarlama olasılığı yoktur. Fakat yumurtalığın yalnızca biri alınmışsa diğer yumurtalıkta kist oluşabilir. Ameliyat anında yumurtalık bırakılarak yalnızca kist alındığında aynı yumurtalıkta tekrar kist oluşma olasılığı vardır. Ameliyat özellikle çikolata kistlerine yönelik yapılmışsa tekrarlama olasılığı yüksektir.
Yumurtalık ameliyatından sonra iyileşme süreci
Ameliyat şayet açık yöntem kullanılarak yapılmışsa hasta 2-3 hastanede gözetim altında tutularak taburcu edilir. Kapalı ameliyatta hasta bir gün sonra taburcu edilir. Kapalı ameliyatta iyileşme süreci daha kısadır. Hasta günlük yaşamına birkaç gün içinde dönebilir. Açık ameliyatta ise iyileşme süreci kapalı ameliyata göre iki kat daha fazladır.
